درمیان تعالیم ادیان الهی درباره والدین و حقوق آنها، نگاه مکتب اهل بیت(علیهم السلام) به این مساله از ویژگی های خاص و ظریفی برخوردار است. بهعنوان نمونه، هنگامی که در مکتب امام هشتم، امام علی بن موسی الرضا (علیهالسلام) می نشینیم، آن حضرت این گونه به ما می آموزند که:

"بدان کهحق مادر، لازم ترین حقوق و واجب ترین آنها است؛ زیرا او (بار سنگین فرزندخویش را) تحمل و جابجا کرد؛ به گونه ای که هیچ کس حاضر نیست دیگری را اینگونه به دوش بکشد. مادر (کودک خویش) را با چشم و گوش و همه وجودش، نگهداریکرد و بدین کار شادمان و خوشحال بود. پس (فرزند خویش را) علیرغم همهسختیهائی که وجود داشت، حمل نمود؛ آن سان که احدی تاب تحمل آنرا ندارد. اوراضی است تا خود گرسنه بماند، اما فرزندش سیر باشد و خود تشنه بماند، ولیکودکش سیراب گردد و خود بی جامه باشد، اما فرزندش در جامه بسر برد و کودکشدر زیر سایه قرار گیرد؛ در حالیکه خود او به زیر آفتاب است.

پس تابدین اندازه باید سپاسگزار مادر  بود و به او نیکی نمود و با او با مدارارفتار کرد؛ هر چند که شما جز با یاری خداوند نمی توانید حتی کوچک ترین حقاو را نیز ادا کنید، چرا که خداوند متعال حق او را قرین حق خود قرار دادهو فرمود: "به انسان توصیه کردیم شکر من، و پدر و مادرت را به جا آور کهبازگشت همه به سوی من است. (1)

پدر نیز از نظر امام رضا (علیه السلام) دارای احترام و حقوق فوق العاده ای می باشد. از این رو، آن حضرت می فرماید:

"بایداز پدر اطاعت کنی و نسبت به او نیکویی نمایی و در برابرش تواضع و خضوعکرده و به بزرگی از او یاد کنی و مورد احترام خویش قرارش دهی و در محضرشآهسته سخن گویی؛ چرا که پدر اصل و ریشه ی فرزند است و فرزند بخشی از اوست.اگر پدر نبود، فرزند هم نبود.

ای فرزندان! با قدرت و توانایی خداوندمتعال، دارایی و موقعیت و جانتان را برای آنان به کار گیرید. به راستی کهاز رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) روایت می کنم که آن حضرت فرمود:خود و دارائیت به پدرت تعلق دارید.  بنابراین خود و ثروت خویش را فدایپدرت نما.

(ای فرزندان!) در این دنیا با نیکی کردن به پدران، بهخوبی در کنارشان باشید و پس از مرگ آنان با طلب بخشش و رحمت از خداوند، بهیادشان باشید؛ چرا که از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده کهفرمود: "هر کس به پدرش در حال حیات و زندگیش نیکی و احسان کند، ولی پس ازمرگش او را از دعای خیر فراموش نماید، خداوند او را عاق و نافرمان مینامد. ..."(2)

نکند ما نیز گرفتار مرداب روزمرگی ها شده باشیم. نکندپدر و مادرمان که نردبان ترقی و پیشرفت زندگیمان بوده اند را به فراموشیسپرده باشیم. نکند پدر و مادری از ما اینک چشم انتظار محبت و توجه ماباشند. بیائید اینک در شب میلاد مظهر محبت و عطوفت، به والدین خود سریبزنیم و آنان را در هر کجا که هستند مورد لطف و توجه قرار داده و از خدایخویش بخواهیم که یاریمان کند تا بتوانیم گوشه ای از زحماتشان را جبراننماییم ...

پی نوشت ها:

1 ـ " ... ان اشکر لی و لوالدیک الی المصیر " (سوره لقمان، آیه 14)

2- کتاب "فقه الرضا (علیه السلام)"، منتسب به امام علی بن موسی الرضا (علیه السلام)